het hoofd is er niet

beeld Caput van Gertjan Evenhuis

arboretum Wageningen (het Depot)

Het hoofd.
Wat als het er niet is?
Je hoeft het niet meer in je handen te laten rusten.
Ook al zullen die armen zich als vanzelf daarvoor neerzetten.
Het lijkt leeg, zo zonder hoofd.

Het hoofd. Wat als het er niet is?
Ik herinner me nog dat ik voor het eerst met collega's  op retraite was.
Het hoofd van dit samenraapsel aan werkers was de deken.
Hij bad voor en na et eten. Hij ging voor in de vieringen.
Hij hield ons op schema
Maar toen moest hij vervroegd weg.
We kwamen aan tafel. De soep prikkelde in onze neus.
'Laten we bidden, dan kunnen we beginnen.'
Waar is ons hoofd? O ja, hij is er niet!
Wie bidt nu voor?
Niemand stapte de leegte in.
De soep had onze magen al in beweging gezet.
Na tien lange seconden stilte begonnen we gewoon,
giechelend als kleine kinderen, omdat we iets deden wat de deken maar niet moest horen

Het hoofd.  Wat als het er niet is?
Afgelopen donderdag vierden we Jezus' Hemelvaart.
Je zou kunnen zeggen: het hoofd is weg, uit beeld.
Wat doe je dan als achtergebleven lichaam van mensen die in Zijn nabijheid hadden vertoefd?
Je staat wat te kijken. Je hoopt maar dat Hij terugkomt.
Er is zelfs geen stout plan waar ze later met weemoed en een beetje schaamte aan terug denken.
Wezenzondag heet deze zondag.
Dat benoemt het gevoel van de leerlingen tussen Hemelvaart en Pinksteren:
verlaten, verdrietig, en ook wel wat teleurgesteld

Wat als het hoofd er niet meer is?
Je veiligheid valt weg. Je zekerheden wankelen.
Pas nog zei iemand:  'ik ga niet meer naar de kerk.
O nee,  Hoe kan ik weten dat ze het me vroeger niet allemaal hebben aangepraat?
Jezus komt het me niet zeggen!'
Dat verlies mag je betreuren. Natuurlijk.
Er zijn anderen die telkens weer zeggen blij te zijn
dat ze die geloofsverhalen niet meer letterlijk hoeven te nemen
en dat er geen dwang meer is vanuit het instituut.
Die vrijheid mag gevierd!

Maar er is een leegte.
Elke wees staat tenslotte voor de opgave te gaan leven met de leegte.
Je kán de leegte omarmen.
Je kán opstaan en zelf de stappen zetten die het hoofd je heeft gewezen.
Je kán nagaan  hoe je hart, je handen of je benen zich  het hoofd herinneren.
Heeft de wetenschap intussen niet laten zien dat elke ervaring zijn weerslag vindt in het hele lijf,
ja zelfs het DNA kan veranderen?

Je moet daarvoor vertrouwen hebben
dat niets van wat in dat hoofd was, verloren is gegaan.
Dat Zijn gedachten, Zijn waarnemingen,  Zijn koers nog altijd cirkelen rondom Zijn lijf.
Jij bent van dat lichaam toch?
Dan is alles wat je daarvan oppikt nu van jou!

Het is een volgende stap in  geloof .
Niet meer het volledige, onbeschadigde vertrouwen van een kind.
Niet meer de schok van de wetenschap die nieuwe vragen over de waarheid stelt. .
Niet meer de hang naar harde waarheden die in een enkele zin geformuleerd kunnen worden.
Maar de weg gaan in je eigen leven.
Met leegte en op eigen kracht.
Tegelijk.

Dat is Wezenzondag.
Het is verboden te kiezen tussen die twee.
Bid om de Geest.
Die zal ze verbinden.