Posts

Thuis. Overweging bij kerstmis

Afbeelding
Thuis Ik reed al een tijdje in de wijk, op zoek naar een adres. Uiteindelijk vroeg ik aan een meneer die zijn hond uitliet: ‘Weet u Klaverblad 5?’ Hij schrok en zei toen: ‘Ik woon hier al 40 jaar, maar..   het spijt me.’ Ik reed stapvoets door, attent op elk signaal. Nog geen 100 meter verder vond ik het adres. Hoe kon die meneer dat nou niet weten?   Eigenlijk is het antwoord niet zo moeilijk. We wonen niet echt op de plek waar ons huis staat. Thuis zijn betekent de plek kennen. Maar wij lopen tientallen jaren door dezelfde straten zonder hun namen te kennen, de bomen te zien bloeien, of de vogeltjes te zien uitvliegen. Ons hoofd is ergens anders:   te veel te doen, te veel ballen hoog te houden. We bezetten de aarde We bewonen de aarde evenmin. We bezetten haar en leggen de aarde onze wetten op. Daarom kunnen we haar leegplunderen, verwaarlozen, beknotten, zonder iets te doen om haar te herstellen. Zouden we haar bewonen, de namen en de ritmes van alle levende wez...

een ruimer gevoel van tijd

Afbeelding
  Een ruimer gevoel van tijd. Tijd. Voor velen is die schaars. Geen tijd om te ontspannen. Geen tijd voor vrijwilligerswerk. Geen tijd om goed om je heen te kijken. Velen voelen zich opgejaagd. De laatste tientallen jaren hebben we bovendien geleerd zo efficiënt mogelijk met tijd om te gaan. Doelgericht. Alles meetbaar. Geen minuut verspillen. Er zo veel mogelijk uithalen. Tijd kan langs de meetlat. We kunnen niet goed meer wachten. Het kost ons moeite iets te doen waarvan wij zelf geen merkbaar voordeel hebben, maar de generaties na ons misschien wel. Toch is dat laatste cruciaal in de aanpak van de klimaatcrisis. Willen we die echt oplossen, dan moeten we het doen voor de generaties na ons. Want we bezitten de wereld niet. We hebben hem geërfd. niet van onze ouders, maar van onze kleinkinderen en achterkleinkinderen. Oefening  Schrijf eens aan je (denkbeeldige) achterkleinkind een brief over hoe je hoopt de wereld achter te laten. Wat heb je ervoor gedaan? Waarover heb je ge...

Een nieuw gevoel van gemeenschap

Afbeelding
  Mijn buurvrouw Ik heb al vaker gezegd en geschreven: van mij mag ze heilig worden. I k heb het over mijn Turkse buurvrouw van 20 jaar geleden. Ze woonde tegenover me. Naast me woonde een oer-Hollands gezin. Vader, moeder, twee (lastige) puberjongens. Ze waren tamelijk luidruchtig. Er kwamen mensen aan de deur voor vage handel. En de moeder was op straat heel duidelijk: al die Turken moesten het land uit. Dat zei ze ook heel duidelijk als de buurvrouw langs liep. Of misschien deed ze het wel, OMDAT de buurvrouw langs liep. Op een dag overleed de man van de Hollandse buurvrouw. Zij wist zich daar geen raad mee. Ze maakte veel ruzie met haar kinderen, zette er zelfs één op straat, toen ze dacht drugs gevonden te hebben en zonk weg in depressie. De deur ging niet meer open. De gordijnen bleven dicht. We maakten ons zorgen. We praatten erover. We belden eens aan, deden een kaartje in de bus. Er gebeurde niets en wij lieten het zo. Een pannetje eten Toen zag ik op een avond de deur v...

de mens is eigenlijk een tuinman (tweede stap op weg naar een nieuw levensgevoel)

Afbeelding
  Een nieuwe kijk op macht   Naast een nieuw, verbonden ik, hebben we ook een nieuwe kijk op macht nodig.   Verschrikkelijk die oorlogen in Oekraïne en in Gaza,   verschrikkelijk dat er honger is in grote delen van Afrika,   of dat in Ter Apel de mensen buiten moeten slapen, maar wat kan ik eraan doen?   Daarachter zit: ik moet redden, ik moet een oplossing vinden,   ik kan het niet, het gaat me boven de pet.   En dus houd ik afstand. Soms is het ik groot. Soms is het ik klein.   Wat hebben we als mensheid eigenlijk aan vermogens meegekregen?   Welke plek hebben we in het geheel? Welke opdracht of verantwoordelijkheid horen daarbij?    In het eerste boek van de Bijbel staan twee scheppingsverhalen.   Het boek heet Genesis. Dat betekent ‘wording’. Het betekent ook ‘principe'.   Je zou de verhalen dus kunnen lezen als antwoord op de vraag:   wie of w...

van een 'afgescheiden ik' naar een 'verbonden ik' (eerste stap onderweg naar de wereld van morgen)

Afbeelding
Ik . Als we één ding goed kunnen in onze tijd, dan is het wel ‘ik’ zeggen. Ik is een individu. Iemand apart. Een ik heeft wensen, rechten, plichten. Het is goed een ik- gevoel te hebben. Het is zelfs noodzakelijk om ons in deze wereld te handhaven, om dingen te regelen, orde te scheppen, of onszelf aan te prijzen in een sollicitatiegesprek. Naar een verbonden 'ik'  kan ons overmoedig maken of juist depressief. Teveel ik zorgt hoe dan ook voor spanning tussen mensen. Naast ons afgescheiden ik kennen we ook ons verbonden ik. Soms vertelt iemand me een bijzondere natuurervaring die hem of haar boven zichzelf uit laat stijgen. Het is een gevoel van grenzeloze verbondenheid. De tandartsassistent vertelt van het leed van het Koerdische volk dat in 1922 geen eigen land kreeg van Turkije en ik voel: een stukje van haar ‘ik’ hoort ook bij hen. We horen niet alleen aan onszelf toe, maar we zijn ook deel van een familie, een dorp, stad of wijk, een samenleving, van de mensheid en zelfs va...

een nieuw levensgevoel: inleiding

Afbeelding
E en nieuw levensgevoel. Na 20 jaar zagen we elkaar deze zomer weer op een terras. We gingen een pannenkoek eten. Hij nam de menukaart ter hand en speurde langs de kolommen. ‘Eens kijken, hoe zat het ook al weer?’ zei hij, ‘Vegetarisch! Oké, keuze genoeg. Wat ik ook wil, is seizoensgebonden. Dus… eeh… geen aardbeien meer.’ Zo was hij een tijdje bezig met wat wel of niet kon. ‘Dát is nog eens principieel’, zei ik. Hij lachte: ‘Ja, je moet wat overhebben voor het klimaat!’ Een beetje boos Even later kwamen de borden met de bestelde pannenkoeken. De mijne was belegd met kaas en champignons. De zijne was kaal. Ik voelde me schuldig en was een beetje boos. Was dit het hoogst haalbare om te vieren dat we elkaar na zoveel jaren weer zagen? Natuurlijk weet ik dat klimaatverandering en levensstijl met elkaar te maken hebben. Het menselijk gedrag is een belangrijke oorzaak van de crisis. De meest logische stap om klimaatverandering tegen te gaan lijkt dus te zijn je levensstijl te versoberen. Zu...

de aarde bewonen

Afbeelding
Drinkbare rivieren Ik lees deze dagen het boek 'drinkbare rivieren' van Li'An Phoa. Ze beschrijft daarin een ervaring op de rivier de Rupter in Canada. Ze is daar voor een zesdaags protest tegen de bouw van een dam in die rivier.  Die zal het leefgebied van een inheemse stam zo beïnvloeden, dat hun voortbestaan in gevaar zal komen. Ze had nog nooit geprotesteerd. Ze had nog nooit meer dan een uur in een kano gepeddeld. Ze wist ook niets van overleven in de wildernis en was nogal slordig geweest met het aanschaffen van spullen op de inpaklijst. Op enig moment is haar drinkwater op. Geen winkel in de buurt. Dan zegt een inheemse reisgenoot: 'drink gewoon uit de rivier. Dat doen wij ook.' Zij denkt aan alle dieren. Aan vervuiling. Aan ziek worden. En doet het dan toch, op hoop van zegen. Ze wordt niet ziek. In tegendeel: ze is diep ontroerd.  Later denkt ze over deze ervaring na. Wat maakte die nu zo bijzonder? De aarde bezetten of bewonen Het...