Een nieuw gevoel van gemeenschap

 

Mijn buurvrouw

Ik heb al vaker gezegd en geschreven: van mij mag ze heilig worden.
Ik heb het over mijn Turkse buurvrouw van 20 jaar geleden.

Ze woonde tegenover me.
Naast me woonde een oer-Hollands gezin.
Vader, moeder, twee (lastige) puberjongens.
Ze waren tamelijk luidruchtig.
Er kwamen mensen aan de deur voor vage handel.
En de moeder was op straat heel duidelijk:
al die Turken moesten het land uit.
Dat zei ze ook heel duidelijk als de buurvrouw langs liep.
Of misschien deed ze het wel, OMDAT de buurvrouw langs liep.

Op een dag overleed de man van de Hollandse buurvrouw.
Zij wist zich daar geen raad mee.
Ze maakte veel ruzie met haar kinderen,
zette er zelfs één op straat, toen ze dacht drugs gevonden te hebben
en zonk weg in depressie.
De deur ging niet meer open.
De gordijnen bleven dicht.
We maakten ons zorgen.
We praatten erover.
We belden eens aan, deden een kaartje in de bus.
Er gebeurde niets en wij lieten het zo.

Een pannetje eten
Toen zag ik op een avond de deur van de Turkse buurvrouw opengaan.
Ze strikte haar hoofddoek
en liep toen op pantoffels de straat over
met een pannetje eten in haar hand.
Ze belde aan en liep terug,
nog voordat de buurvrouw kon opendoen.
Even later ging de deur van de Hollandse buurvrouw open,
ze pakte het pannetje en sloot de deur.
Een uur later bracht ze het terug,
Zo is het maanden gegaan,
tot in de lente de gordijnen weer open gingen.

Bewondering 

Wat ik zo bewonder is deze buurvrouw

is dat zij in staat was
haar medeleven concreet te vertalen.
Als iemand het recht had om niets te doen,
was zij het wel.
Ze was uitgescholden,
vernederd, weggezet door deze Hollandse buurvrouw.
Maar zij reikte met het pannetje
over het ‘wij-zij gevoel’ heen.
Ze liep het risico afgewezen te worden.
Ze moest het al die maanden doen zonder een ‘dank je wel.’
Maar zij was de liefste van ons allemaal.

Het slechtste én het beste
Wanneer een crisis ons raakt,
en ons concrete leven ontwricht,
roept dat niet alleen het slechtste in mensen op,
maar ook het beste.
Voorbeelden te over uit oorlogsgebieden
en op plekken waar orkanen of aardbevingen hebben plaatsgevonden.
Er wordt geplunderd,
maar er worden ook gaarkeukens opgezet,
er wordt samen puin geruimd.
de kwetsbaren worden geëvacueerd.
Ergens zegt iets in ons:
alleen samen kunnen we een crisis te boven komen.
Daarom stak de buurvrouw met haar pannetje de straat over.
Daarom schieten we slachtoffers van een ongeluk te hulp.
Daarom proberen we banden te smeden tussen mensen in een achterstandswijk.

Samen
Misschien is de klimaatcrisis ook wel zo'n moment dat vraagt
om een nieuwe vorm van gemeenschap te stichten.
We leggen nu alle verantwoordelijkheid bij het ik.
Maar wat kan een ik?
Wat kunnen heel veel losse ikken nu eigenlijk?
Hoe zou het zijn om samen te reageren?
Misschien kunnen we met het oog op de crisis
onze verschillen overbruggen.
Want uiteindelijk zijn we allemaal lid van de menselijke familie op aarde.

Oefening 
Pak je opdracht uit eerdere hoofdstukken er nog eens bij.
Kijk eens op de kaart van je directe omgeving.
Welke initiatieven zijn er waar mensen zich samen inzetten
om meer ‘goed leven’ in de wijk toe te voegen?
Denk aan dingen als een wijktuin, een knijperploeg,
een whatsapp groep, een jaarlijkse buurtbbq.
Of denk aan initiatieven die wij-zij proberen te overbruggen:
ziekenbezoek, taalhulp, budgetcoaching,
Of denk gewoon aan die ene, buitengewone buurman of buurvrouw
die een voorbeeld voor je is
in het stichten van gemeenschap.
Waar wordt er dicht bij jouw huis gewerkt aan gemeenschap?
En in welke mate voel jij je betrokken bij deze initiatieven?